Odkręcanie śrub i naprawa gwintów

Zapieczone śruby i uszkodzone gwinty to najgorsza rzecz podczas majsterkowania przy motocyklu. Ale nieco cierpliwości i niezbędna wiedza pozwalają rozwiązać związane z tym problemy.

Schrauben lösen, Gewinde reparieren

Wiedza majsterkowicza, odkręcanie śrub

Każdy zna takie historie: zapowiada się pogodny weekend, wszystko jest już przygotowane na miłą wyprawę, została tylko jakaś mała rzecz do wymiany przy motocyklu. I w tym momencie wszystko bierze w łeb – jedna, ostatnia ze śrub, na której trzyma się jeszcze wymieniana część, nie chce się odkręcić... albo odkręca się i owszem, ale w środku zostaje cały trzpień... albo ścierwo wyłazi od razu z gwintem współpracującym w formie smętnej, małej spirali.

Obojętnie co sobie w tym momencie pomyślisz – lepiej nie dawaj upustu swojej złości! W takiej sytuacji tylko zachowanie zimnej krwi pomoże uniknąć jeszcze większych szkód. Zanim przejdziesz do ryzykownych czynów, przynieś sobie lepiej jakiś napój chłodzący czy cokolwiek innego, co najlepiej ukoi nerwy w takiej sytuacji i spokojnie przyjrzyj się swojemu nieszczęściu.

„Zdezelowane” łby śrub

Jeżeli znajdujący się na łbie śruby rowek prosty lub krzyżowy nie daje zwykłemu wkrętakowi dostatecznego oparcia, aby w celu odkręcenia przyłożyć wystarczającą siłę, to lepiej nie podejmować kolejnych „bezradnych prób” przy użyciu takich narzędzi, które mogą już tylko do końca zrujnować śrubę. Lepiej od razu użyć śrubokrętu udarowego z mechanizmem impaktowym. Przekształca on uderzenie młotka na bardzo silny impuls obrotowy, oszczędza przy tym łeb śruby i powinien znajdować się w każdej skrzynce narzędziowej. 


A zatem do dzieła:

Drehrichtung des Schlagschrauber einstellen ...

Krok 1: Ustawienie kierunku obrotów śrubokrętu udarowego ...

Ustawienie kierunku obrotów śrubokrętu udarowego ...

Ustaw śrubokręt udarowy na „odkręcanie”. 

Schraube mit Hammerschlägen lösen

Krok 2: ... i luzowanie śruby przez pobijanie młotkiem

Wybierz pasujący bit, a kilka dobrze zadanych uderzeń większym młotkiem (co najmniej 300 g) w narzędzie uwolni nawet pęknięte lub zardzewiałe śruby z uszkodzonym łbem! 


Festgerostete Mutter mit Rostlöser „einweichen“

Krok 3: „Namaczanie” skorodowanych nakrętek odrdzewiaczem

„Namaczanie” skorodowanych nakrętek odrdzewiaczem

Zwykłe uderzenie młotkiem przez wkrętak w łeb śruby albo użycie odrdzewiacza (np. WD-40) często okazuje się pomocne w zruszeniu ewentualnej rdzy na gwincie. Mając do czynienia ze skorodowaną śrubą lub nakrętką, należy najpierw odczekać chwilę, aż zadziała naniesiony olej pełzający. Oczywiście w przypadku delikatnych elementów konstrukcyjnych odpada użycie młotka lub śrubokrętu udarowego. Kluczowe znaczenie przy odkręcaniu zapieczonych śrub ma zawsze dobór najbardziej pasującego narzędzia: ostrza wkrętaków powinny dokładnie pasować i nie mogą być zaokrąglone, do śrub sześciokątnych należy zabierać się grzechotką i nasadką z profilem flank-drive (jak w skrzynkach z grzechotkami, oferowanych przez firmę Louis).  


Inne metody odkręcania: O ile jest dostateczna ilość miejsca, ścisnąć mocno łeb śruby za pomocą dobrych szczypiec do rur i spróbować powoli obrócić. Tutaj potrzeba dużo siły, a narzędzie nie może się „ślizgać”. 


Vielzahnbit in Innensechskantschraube treiben

Krok 1: Wbijanie bita wielozębnego w śrubę imbusową

Wbijanie bita wielozębnego w śrubę imbusową

Wyrobione śruby imbusowe można odkręcić poprzez wbicie młotkiem bita wielozębnego i następnie obrócenie bita za pomocą grzechotki. Bit wielozębny może się przy tym oczywiście uszkodzić, ale przecież najważniejsze jest odkręcenie śruby!


Mutter mit Hammer und Meißel lösen

Krok 2: Odkręcanie nakrętki przy użyciu młotka i dłuta

Odkręcanie nakrętki przy użyciu młotka i dłuta

Za pomocą młotka i małego dłuta można spróbować zruszyć z boku łeb śruby.


Mutter mit Säge aufschlitzen

Krok 3: Nacinanie nakrętki piłką

Nacinanie nakrętki piłką

Nic do tej pory nie pomogło albo nie możesz użyć młotka do delikatnego elementu? Spróbuj więc przy użyciu piłki do metalu i pilnika kluczykowego zrobić na wierzchu łba śruby głęboki, stabilny rowek w celu użycia wkrętaka płaskiego.

Jeżeli śruba jest zablokowana w aluminium, jej odkręcenie może ułatwić podgrzanie (patrz sekcja pod tytułem „Zapieczone trzpienie gwintowane”). 


Abbohren des defekten Schraubenkopfes

Krok 4: Rozwiercenie uszkodzonego łba śruby

Rozwiercenie uszkodzonego łba śruby

Jeżeli nic nie pomaga, należy usunąć łeb śruby przez rozwiercenie. Nawiercić centralny otwór nieco mniejszym wiertłem, po czym rozwiercić wiertłem o średnicy odpowiadającej gwintowi śruby. Pamiętaj, że najpierw należy usunąć tylko łeb, więc nie należy wiercić zbyt głęboko! Później możesz się zastanowić, jak będzie najlepiej usunąć tkwiący odcinek gwintowanego trzpienia. Jeżeli gwint jest zdrowy, zazwyczaj możliwe jest złapanie szczypcami do rur i wykręcenie.


Mutter mit Mutternsprenger spalten

Krok 5, ilustr. 1: Rozłupanie nakrętki za pomocą przecinaka do nakrętek

Rozłupanie nakrętki za pomocą przecinaka do nakrętek

Skorodowane lub „wyrobione na okrągło” nakrętki można rozłupać z boku za pomocą przecinaka do nakrętek. 

Do tego celu można też użyć pilnika, piłki do metalu lub szlifierki kątowej. Nie nacinać zbyt głęboko aż do gwintu! Uważać, aby podczas pracy nie uszkodzić niczego w otoczeniu! Zabezpieczyć inne elementy przez osłonięcie lub zaklejenie. Jeżeli jest dostęp do nakrętki, a trzpień da się łatwo wymienić, można usunąć trzpień przez przepiłowanie w miejscu przylegania (między nakrętką a podkładką). Często jest to najszybsze rozwiązanie. Zawsze zabezpiecz przed brzeszczotem piły inne elementy w otoczeniu!


Mutter seitlich aufflexen

Krok 5, ilustr. 2: Nacinanie boku nakrętki szlifierką kątową

Nacinanie boku nakrętki szlifierką kątową

Uszkodzone śruby z łbem stożkowym o średnicy 6 mm i większej, których nie można chwycić i poruszyć żadnym innym narzędziem, można usunąć przy użyciu wykrętaka. W tym celu należy precyzyjnie, centralnie i prosto nawiercić śrubę z właściwą średnicą (patrz opakowanie wykrętaka). Jeżeli nie uda się centralnie nawiercić, wówczas szanse na powodzenie są nikłe – lepiej powierzyć to zadanie fachowcowi, jeżeli nie masz wystarczających umiejętności.

Uważaj też, aby nie przeciążać nadmiernie szczególnie jakiegoś małego wykrętaka – jeżeli się złamie, zostaniesz z hartowanym kawałkiem stali w śrubie, który dopiero będzie trudno usunąć. Wykrętaków można używać również do zapieczonych śrub dwustronnych. Wykrętaki nadają się tylko do gwintów prawych, nie nadają się do gwintów lewych.

Defektes Gewinde wegbohren …

Rozwiercanie uszkodzonego gwintu …

Zapieczone trzpienie gwintowane

Wyrobione łby śrub lub trzpienie często wskazują na problem tkwiący gdzieś głębiej: przyczyną zablokowania trzpienia w podłożu jest zazwyczaj korozja lub uszkodzenie gwintu. Najlepiej spróbować najpierw odrdzewiacza i pozostawić na noc w celu zadziałania preparatu! 

Dalsze postępowanie zależy od tego, jaki kawałek trzpienia jeszcze wystaje – jeżeli na gwincie jest dość miejsca na dwie nakrętki, należy je nakręcić, mocno skontrować i spróbować wykręcić trzpień. Jeżeli wystający odcinek gwintu jest zbyt krótki, należy spróbować szczypiec do rur. Zaciśnij szczypce możliwie mocno i spróbuj obrócić trzpień ... jeżeli się nie uda, lepiej zaniechaj kolejnych prób.

Wykorzystaj raczej pozostałą część gwintu do przyspawania dobrej śruby i spróbuj ją obrócić! Jeżeli nie masz takiej możliwości, możesz spróbować wykrętaka. Gdy trzpień tkwi w aluminium, wówczas podgrzanie może ułatwić odkręcenie, ponieważ gorące aluminium rozszerza się intensywniej od stali. Jednak w pobliżu nie może znajdować się żaden gumowy pierścień uszczelniający Simmera, o-ring, uszczelka gumowa czy inny element wrażliwy na wysoką temperaturę, który w takiej sytuacji też będzie wymagać wymiany. Pokrywę obudowy należy w miarę możliwości zdemontować i umieścić na płycie kuchennej. W przypadku używania palnika zawsze podgrzewać, krążąc wokół celu, nigdy nie trzymać palnika punktowo w jednym miejscu. Jeżeli aluminium jest lakierowane, zamiast palnika użyj opalarki i unikaj nadmiernej temperatury. 100-150°C wystarczy do poluzowania trzpienia (możliwość orientacji: olej odparowuje przy 200°C, woda przy nieco ponad 100°C). Jeżeli trzpień został zamontowany przy użyciu mocnego środka do zabezpieczania gwintów, odkręcenie jest generalnie możliwe tylko na gorąco, nawet jeżeli chodzi o połączenie stal-stal. Loctite o dużej wytrzymałości potrzebuje nawet 300°C. 


Wskazówka: Jeżeli wszystko zawiedzie, należy zastanowić się, jak postępować dalej – zwłaszcza gdy „koszmarny” trzpień tkwi w silniku. Firmy remontujące silniki mogą usunąć taki trzpień przez „wyiskrzenie”. Zostaje on zniszczony silnym prądem – natomiast aluminium wokół pozostaje przy tym nieuszkodzone, a wraz z nim gwint!


… Gewinde für V-Coil-Reparatur-Einsatz schneiden …

… nacinanie gwintu pod wkład naprawczy V-Coil …

Rozwiercenie zawsze wiąże się z naprawą gwintu lub ponownym nacięciem gwintu większego o jeden rozmiar. Warunkiem jest jednak precyzyjne, centralne i proste nawiercenie. Ewentualnie powierzyć to zadanie fachowcowi, ponieważ jeżeli wskutek nieprawidłowego nawiercenia powstanie nietrafny „krater”, to dopiero będzie poważny problem: w takiej sytuacji pomoże tylko kompletne wycięcie palnikiem i nacięcie nowego gwintu. Jednak gwint wykonany w dospawanym materiale nie będzie już tak wytrzymały na obciążenie jak pierwotnie.


… und V-Coil-Reparatur-Einsatz positionieren

… i pozycjonowanie wkładu naprawczego V-Coil

Naprawianie gwintów za pomocą zestawu V-Coil

Zniszczone gwinty wewnętrzne można naprawić trwale przy użyciu opatentowanych wkładek gwintowych „V-Coil”. W porównaniu ze stalowymi tulejami gwintowymi wkładki V-Coil mają tę zaletę, że nie obluzowują się nawet podczas długotrwałego oddziaływania termicznego, dlatego też doskonale nadają się do napraw np. gwintów świec zapłonowych.

W każdym zestawie naprawczym V-Coil oprócz spiralnych wkładów znajduje się wiertło do wykonania odpowiedniego otworu, specjalny gwintownik i narzędzie do fachowego wkręcania wkładów. Absolutnie kluczowe znaczenie dla pomyślności zadania ma prawidłowe usunięcie ewentualnych resztek trzpienia, aby uzyskać czysty, prosty otwór do nacięcia nowego gwintu V-Coil.


Uwaga: jeżeli nie masz przekonania do swoich umiejętności, powierz naprawę warsztatowi. Kto nie ma wprawnego oka i dobrego wyczucia, nigdy nie wywierci „z biodra” centralnie i pod właściwym kątem otworu np. w gwincie mocowania kolanka kolektora w głowicy cylindrów zamontowanego silnika. W razie wątpliwości zawsze wymontuj daną część i ustaw ją precyzyjnie pod wiertarką stołową – tylko w ten sposób oszczędzisz sobie później nieustannego stresu związanego z krzywym, spartaczonym gwintem!


Unikanie stresu związanego z uszkodzonymi gwintami

„Lepiej zapobiegać niż leczyć” – sens tego starego powiedzenia zna każdy, komu przyszło mocować się z opisanymi problemami. A zapobieganie jest właściwie całkiem proste: podczas majsterkowania używaj zawsze tylko narzędzi będących w dobrym stanie. Pozbądź się definitywnie ze swoich zasobów uszkodzonych wkrętaków, kluczy płaskich i innych urządzeń! Stres, z jakim przyjdzie się zmierzyć w związku z ich użyciem, na pewno będzie większy od radości z początkowo pozornych oszczędności... Niezbędny jest szeroki wybór wkrętaków płaskich i krzyżakowych czy też bitów krzyżakowych, aby zawsze móc pracować przy użyciu odpowiednich narzędzi. W naszym asortymencie znajdziesz wszystko, co niezbędne. 

Uzupełni również swój wkrętak udarowy o odpowiedni zestaw bitów. Aby nie uszkodzić śrub z łbem sześciokątnym, zawsze należy używać grzechotek i nasadek z profilem flank-drive. Wszystkie nasze skrzynki z grzechotkami marki Rothewald są odpowiednio wyposażone. Podczas montażu zawsze zwracaj uwagę na czystość gwintu! Podczas czyszczenia możesz użyć środka do czyszczenia hamulców lub sprężonego powietrza. Pamiętaj o noszeniu przy tym okularów ochronnych.

Niewielka ilość pasty miedzianej na gwincie sprawi, że będzie on lepiej pracować i w przeciwieństwie do smaru nie umniejszy wytrzymałości połączenia. Zawsze używaj pasty miedzianej, montując śruby ze stali szlachetnej w aluminium! Jeżeli śruba pokryta pastą miedzianą ulegnie zabrudzeniu, należy oczyścić ją szczególnie starannie (np. za pomocą środka do czyszczenia hamulców). 

Zawsze wkręcać śruby z wyczuciem, w szczególności świece zapłonowe. Jeżeli podczas wkręcania jest wyczuwalny opór. należy natychmiast wykręcić śrubę z powrotem i sprawdzić, jaka jest tego przyczyna! Często można jeszcze uratować gwint przez ponowne nacięcie naprawcze lub obróbkę przy użyciu pilnika do gwintów. W razie wątpliwości zapytaj w swoim warsztacie. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w poradach dla majsterkowiczów „Nacinanie gwintów”.


MOŻE CI SIĘ SPODOBAĆ


Centrum Techniczne Luis

Jeśli masz pytanie techniczne dotyczące swojego motocykla, skontaktuj się z naszym Centrum Technicznym. Ma ono doświadczenie, odpowiednie źródła i zna mnóstwo adresów.

Pamiętaj!

Porady dla majsterkowiczów to ogólne praktyki, które mogą nie być odpowiednie dla wszystkich pojazdów lub poszczególnych elementów. Panujące u Ciebie warunki w niektórych przypadkach mogą być zgoła inne, dlatego nie możemy całkowicie zagwarantować adekwatności informacji podanych w poradach dla majsterkowiczów.

Dziękujemy za wyrozumiałość.

SearchWishlistUser AccountCartArrow LeftArrow RightArrow Right ThinIcon HomeIcon HomeMenuArrowCaret DownCloseResetVISAmatercardpaypalDHLHermesCheckCheck-additionalStarAdd to Shopping Cartchevron-leftchevron-rightSpinnerHeartSyncGiftchevron-upKlarnaGridListFiltersFileImagePdfWordTextExcelPowerpointArchiveCsvAudioVideoCalendar